SANSKRIT VERBS MORPHOLOGY
| TENSE | MEANING | SINGULAR - 3rd person | DUAL - 3rd person | PLURAL - 3rd person | SING. 2nd per. | dual.2nd pers. | plur.2nd pers | sing.1st pers. | dual 1st pers. | plura. 1st pers |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Present tense | To Go | गच्छति | गच्छतः | गच्छन्ति | गच्छसि | गच्छथः | गच्छथ | गच्छामि | गच्छावः | गच्छामः |
| Imperfect past tense (habitual/continuouing past) | To Go | अगच्छत् | अगच्छताम् | अगच्छन् | अगच्छः | अगच्छतम् | अगच्छत | अगच्छम् | अगच्छाव | अगच्छाम |
| Aorist past tense(simple past) | To Go | अगमत् | अगमताम् | अगमन् | अगमः | अगमतम् | अगमत | अगमम् | अगमाव | अगमाम |
| Perfect past tense(completed in past) | To Go | जगाम | जग्मतुः | जग्मुः | जगमिथ | जग्मथुः | जग्म | जगम / जगाम | जग्मिव | जग्मिम |
| Simple future tense/certain | To Go | गमिष्यति | गमिष्यतः | गमिष्यन्ति | गमिष्यसि | गमिष्यथः | गमिष्यथ | गमिष्यामि | गमिष्यावः | गमिष्यामः |
| Periphasic future tense/indefinite/likely | To Go | गन्ता | गन्तारौ | गन्तारः | गन्तासि | गन्तास्थः | गन्तास्थ | गन्तास्मि | गन्तास्वः | गन्तास्मः |
| MOOD | ||||||||||
| Imperative mood | To Go | गच्छतु / गच्छतात् | गच्छताम् | गच्छन्तु | गच्छ / गच्छतात् | गच्छतम् | गच्छत | गच्छानि | गच्छाव | गच्छाम |
| Potential mood | To Go | गच्छेत् | गच्छेताम् | गच्छेयुः | गच्छेः | गच्छेतम् | गच्छेत | गच्छेयम् | गच्छेव | गच्छेम |
| Benedictive mood | To Go | गम्यात् | गम्यास्ताम् | गम्यासुः | गम्याः | गम्यास्तम् | गम्यास्त | गम्यासम् | गम्यास्व | गम्यास्म |
| Conditional mood | To Go | अगमिष्यत् | अगमिष्यताम् | अगमिष्यन् | अगमिष्यः | अगमिष्यतम् | अगमिष्यत | अगमिष्यम् | अगमिष्याव | अगमिष्याम |
| DERIVATIVES | ||||||||||
| causal (causes to do) | ||||||||||
| Desiderative (desire to do) | To Go | जिगमिष् (Base) ⇒ जिगमिषति (Desires to Go) | ||||||||
| frequentative (repeatedly does ) | ||||||||||
| nominal verb (wishing ) |
| DECLINABLE PARTICIPLES | EXAMPLE | MANTRAKSHAR |
|---|---|---|
| Present Active-P Participle (Parasmaipada): -अत्- (-at-) | कुर्वत् (Base) (Doing) | |
| Present Active-Ā Participle (Ātmanepada): -मान- (-māna-), -आन– (-āna-) | बोधयमान (Base) (Causing to Know) | |
| Present Passive Participle: -मान- (-māna-) | बुध्यमान (What is Known),बोध्यमान (What is Caused to Know) | |
| Past Active Participle: –तवत्- (-tavat-) | कृतवत् (Base) (That has Done),भूतवत् (Base) (That has Been) | |
| Past Passive Participle: -त- (-ta-), -न- (-na-) | भूत (Base) (Became), | |
| Perfect Active-P Participle (Parasmaipada): -वस्- (-vas-) | ददिवस् (Base) (What Gave) | |
| Perfect Active-Ā Participle (Ātmanepada): -आन– (-āna-) | ददान (Base) (What Gave) | |
| Future Active-P Participle (Parasmaipada): -अन्त्- (-ant-), -अत्- (-at-) | दास्यत् (Base) (To be Given) | |
| Future Active-Ā Participle (Ātmanepada): -मान- (-māna-), -आन– (-āna-) | दास्यमान (Base) (To be Given) | |
| Future Passive Participle | दास्यमान or दायिस्यमाण (Base) (That to be Given) | |
| Gerundive: -तव्य- (-tavya-), -अनीय- (-anīya-), - potential participle | दातव्य or दानीय (Base) (Ought to be Given) | |
| participles in -य- (-ya-) | कार्य (Base) (What ought to be Done) (ण्यत्) , कृत्य (Base) (What ought to be Done) (क्यप्) | देय (Base) (Ought to be Given) (यत्) |
| INDECLINABLE PARTICIPLES | EXAMPLE 1 | EXAMPLE 2 | EXAMPLE 3 |
|---|---|---|---|
| Past Participle (Gerund) (त्वा / य) (Having Done etc.) | कृत्वा (Having Done) | दत्वा (Having Given) | भूत्वा (Having Been) |
| Adverbial Participle (Gerund) (अम्) (Having Done etc.) | दायम् (Having Given) | ||
| Infinitive: -तुम् (-tum) | कर्तुम् (To Do something) | दातुम् (To Give something) |
SEE ALSO
Discussion